İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’e jeopolitik, ticaret ve çevre konularında daha yakın işbirliği çağrısı yaptı. Avrupa Birliği, Ukrayna’daki savaşın sona ermesi için Çin’in etkisini artırmayı hedeflerken; Pekin ise ABD tarifelerinin gölgesinde diplomatik kazanımlar arıyor.
Macron’un dünyanın ikinci büyük ekonomisine gerçekleştirdiği dördüncü devlet ziyaretine geniş bir iş dünyası heyeti eşlik etti. Fransa lideri, hem dış politika profilini güçlendirmeyi hem de ülkesinin sanayi şirketleri için ticari anlaşmalar sağlamayı amaçlıyor. Bu ziyaret, zorlu bir yaz döneminin ardından ve 2027 seçimleri yaklaşırken Macron’un siyasi mirasını yeniden şekillendirme çabasının parçası olarak görülüyor.
Çin-AB arasındaki ticaret çatlağı
Çin, özellikle sübvansiyonlu elektrikli araç sektörü nedeniyle AB ile yaşanan ticari gerilimi azaltmayı hedefliyor. Pekin, küresel ekonomilerin Donald Trump’ın tarifelerinin etkisiyle durgunluk riskleriyle karşı karşıya olduğu bir dönemde, kendisini güvenilir bir ticaret ortağı olarak konumlandırmak istiyor.
“Bugün her zamankinden daha fazla Çin ve Fransa arasındaki diyalog hayati önem taşıyor” diyen Macron, Büyük Halk Salonu’ndaki görüşmede üç ayaklı bir işbirliği gündemi önerdi: jeopolitik istikrar, ekonomik dengeleme ve çevresel sürdürülebilirlik.
Macron, Ukrayna savaşına atıfta bulunarak, “Barış ve istikrar için birlikte çaba göstermeye devam etmeliyiz. Birlikte çalışma kapasitemiz belirleyici” ifadesini kullandı.
Xi’den sıcak karşılama
Şi Cinping’in Cuma günü Macron’la birlikte Sichuan eyaletine gideceği açıklandı. Bu jest, Çin liderinin Pekin dışındaki ziyaretlere nadiren eşlik ettiği düşünüldüğünde özel önem taşıyor. Ancak analistler, iki ülke arasındaki sıcak görüntünün ardında ciddi siyasi sınırlamalar bulunduğuna dikkat çekiyor.
Pekin’in uzun süredir beklenen 500 uçaklık Airbus siparişine onay vermesi beklenmiyor. Böyle bir adımın, ABD ile yürütülen ticaret görüşmelerinde Çin’in elini zayıflatacağı düşünülüyor.
Aynı şekilde, Fransız konyak sektörünün Çin pazarlarına satış için karşılamak zorunda olduğu taban fiyatların kaldırılmasına da sıcak bakılmıyor. Çünkü ölçülü kısıtlamanın temelinde, AB’nin Çin menşeli elektrikli araçlara uyguladığı tarifelere misilleme niteliği taşıyan soruşturma süreci bulunuyor.
Pekin'in Avrupa'dan beklentisi ne?
AB’nin Çin malı elektrikli araçlara getirdiği tarifelere karşılık olarak, Çin’in AB’den domuz eti ithalatına uyguladığı vergilerin gevşetilmesi de beklenmiyor. Pekin, Brüksel’i Çin yapımı elektrikli araçlar için bir taban fiyat mekanizmasına ikna etmeye çalışıyor. Fransa, 2024 Ekim oylamasında söz konusu tarife düzenlemesini desteklemişti.
Macron’un ziyaretinde Ukrayna konusunda yapılacak olası bir açılımın da Çin’in Rusya’ya yakın zamanda verdiği destek güvenceleri nedeniyle sınırlı kalması bekleniyor.
AB’nin gelecek ay Çin’e bağımlılığı azaltmaya yönelik yeni ekonomik güvenlik politikalarını açıklamaya hazırlandığı biliniyor.
Şi Cinping, görüşmede “Dış ortam nasıl değişirse değişsin, iki ülke büyük güçlere yakışan stratejik vizyon ve bağımsızlığı korumalıdır” ifadesini kullandı. Çin lideri, Ukrayna ve Gazze için barış çabalarına bağlı olduklarını belirtti.
İki lider, yaşlanma politikaları, ikili yatırım, nükleer enerji ve panda koruma programları da dahil olmak üzere 12 işbirliği anlaşması imzaladı.
Fransız iş dünyası da Çin'de
Macron’un ziyareti, Çin’i önemli bir ihracat pazarı olarak gören Fransız şirketleri açısından büyük önem taşıyor. Airbus, BNP Paribas, Schneider Electric, Alstom gibi dev şirketlerin üst düzey yöneticileri Macron’a eşlik etti. Fransız süt ve kümes hayvanı sektörlerinin temsilcileri de heyette yer aldı.
AB’nin Çin ile mal ticareti açığı 2019’dan bu yana yaklaşık %60 büyürken, Fransa’nın Çin ile ticaret açığı da artmaya devam ediyor.
Macron, görüşmede ekonomik yönetişimde yeniden dengeleme çağrısı yaparak, “Adil ve daha güçlü kurallar ortaya koymamız gerekiyor; sadece ‘güçlü olanın hayatta kaldığı’ bir sistem sürdürülebilir değil” dedi.
Tedarik zincirlerindeki risklerin azaltılması için güven ortamının şart olduğunu vurgulayan Macron, iki ülkenin küresel ekonomik istikrar için ortak sorumluluk taşıdığını ifade etti.
Çin, her yıl yaklaşık 35 milyar dolarlık Fransız malı satın alıyor. Bu ürünlerin %10’unu kozmetik oluştururken, uçak parçaları ve alkollü içecekler diğer önemli kalemler arasında yer alıyor. Fransa ise yaklaşık 45 milyar dolarlık Çin malı ithal ediyor; bunun büyük bölümünü Shein gibi platformlardan alınan düşük fiyatlı kıyafet ve aksesuarlar oluşturuyor.
AB’nin 150 euro altındaki alışverişlere tanıdığı gümrük muafiyeti bu ticareti büyütüyor.
YSM HABER MERKEZİ
