İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - TBMM Plan ve Bütçe Ko­misyonu’ndan geçerek Genel Kurul’da kabul edi­len ÖTV matrah düzenlemesi, yalnızca beklenti değil, fiili so­nuçlarıyla otomotiv sektörünü etkilemeye başladı. Ege Otomo­tiv Derneği’nin (EGOD) analiz­lerine göre, Temmuz 2025 itiba­rıyla sıfır araç satışlarında yüz­de 18’e varan daralma gözleniyor.

Benzer bir düzenleme sonra­sı 2021’de de satışların yüzde 21 oranında azaldığını hatırlatan EGOD Başkanı Mehmet Torun, yasanın sadece bugünü değil, sektörün yıllık hacim projeksi­yonunu da tehdit ettiğini söyle­di. Torun, düzenlemeyi “Sektö­rün altına konulmuş bir dinamit” olarak tanımlayarak vatandaşın ve üreticinin geleceğinin ipotek altına alındığını vurguladı.

“Piyasa daralıyor alternatif model gerekli”

Türkiye’de 2024 sonu itibarıyla 28,5 milyon motorlu taşıt bulun­duğunu belirten Torun, “Bunun 19,4 milyonu binek hafif ticari araç. Yeni sistemde matrah kade­meleri kaldırıldı, ÖTV oranı yüzde 80–220 bandına çıktı. Sıfır araç fiyatları kısa vadede yüzde 15–25 artacak; ikinci el fiyat endeksi yıl sonuna kadar yüzde 15–20 prim yapacak.

Böylece araç parkının ortalama yaşı 14’ten 17’ye tırman­ma riski taşıyor. Gençler için araç sahibi olma umudu artık hayal. Bu durum, özellikle genç ve dar gelirli kesim için sosyal adaletsizlik algı­sını pekiştiriyor. Devletin ‘sürüm­den kazanmak’ ilkesini hatırlama­sı gerekiyor. ÖTV düşük tutulsa, satış hacmi artar, bu da hem sa­nayiyi canlandırır hem de 0-3 yaş araçlara getirilecek çift MTV mo­deliyle vergi sürdürülebilirliği sağlar” diye konuştu.

Pickup sınıfında ÖTV’nin yüz­de 4’ten yüzde 50’ye çıkmasının esnaf araçlarını lüks statüsüne ta­şıdığını vurgulayan Torun, bazı modellerde yaklaşık 1 milyon TL ek vergi yükünün doğduğunu söy­ledi. Bu maliyetin kaçınılmaz ola­rak hizmet fiyatlarına yansıyaca­ğına dikkat çeken Torun, küçük işletmeler için bu artışın rekabet güçlerinin daralması anlamına geldiğini kaydetti.

“Karmaşık ve öngörülemez yapı”

Aynı motor gücündeki iki ara­cın, kasa tipine göre farklı vergi dilimine girdiğini dile getiren To­run, “Bu kadar değişken bir sis­temle bayi satış planı, tüketici karar seti, üretici yatırım takvi­mi oluşturamaz. Bu karmaşa, ka­yıt dışı eğilimleri artırma riski de taşıyor. Türkiye 2024’te 38 mil­yar dolar otomotiv ihracatının 23 milyar dolarını otomobilden sağladı; Avrupa’da 3’üncü, dünya­da 13’üncü sırada. Vergiyle değil, üretim ve dönüşümle büyümeli­yiz. Bugünkü tabloda ‘bir araba kendine, iki araba devlete’ veri­yoruz. Ortalama bir C segmenti aracın vergisiz fiyatı 700 bin TL iken, ÖTV ve KDV dahil edildi­ğinde bu rakam 1 milyon 750 bin TL’ye çıkıyor. Yani aracın yüzde 60’tan fazlası vergiye gidiyor, bu da kamu payının bireysel mül­kiyetten daha yüksek olduğunu gösteriyor” dedi.

“Bu yasa otomotiv ekosistemini frenliyor”

Elektrikli araç satıldığını ancak fiilen de şarj kuyrukları çağının başlatıldığına işaret eden Torun, şöyle konuştu: “Bu tezat, hem ya­tırımcıyı hem kullanıcıyı caydırı­yor. Şarj altyapısı, satış hızını kar­şılamıyor. Şu anda yaklaşık 85 bin elektrikli araç varken, şarj istas­yonu sayısı yalnızca 5 bin civarın­da. Bu da her 17 araca bir istasyon düştüğü anlamına geliyor.”

Bu yasanın otomotiv ekosiste­mini frenlediğini kaydeden To­run, “Oysa bizim hızlanmaya ih­tiyacımız var. Türkiye artık me­kaniğe takılmamalı, elektronik dönüşümle geleceğe sıçramalı. Bu değişim meslek liselerinde başlar, öğretmen altyapısıyla büyür. Ver­gi gelirini günü kurtarmaya değil, dönüşüme yöneltmeliyiz. Sektör, kamu ve tüketici olarak aynı ma­sada buluşmaya hazırız” diye ko­nuştu. 

YSM HABER MERKEZİ