İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Yapay zeka sohbet botlarıyla yapılan konuşmaların, seçmenlerin tutumlarını ve oy verme niyetlerini etkileyebileceği ortaya çıktı.
Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre bu sonuçlar, 2024 ABD başkanlık seçimleri ile 2025’teki Polonya ve Kanada ulusal seçimleri sırasında gerçekleştirilen kontrollü deneylerle doğrulandı. Bulgular, yapay zeka temelli ikna yöntemlerinin gelecekteki seçimlerde önemli bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
Üretken yapay zeka kullanan sohbet botlarının yükselişi, bu teknolojinin demokratik toplumlar üzerindeki etkisine dair tartışmaları beraberinde getirdi. Ancak, yapay zeka sohbet botlarının seçmen davranışını nasıl etkileyebileceği bugüne kadar net biçimde ortaya konmamıştı.
Seçmenlerle yapılan deneylerden sonuçlar
Nature Asia'nın haberine göre; David Rand ve ekibi, biri ABD başkanlık seçimi, diğerleri ise Kanada ve Polonya’daki ulusal seçimlerle ilgili olmak üzere, belirli bir adayı desteklemek üzere programlanmış bir yapay zeka modeliyle yapılan konuşmaları kapsayan bir dizi deney gerçekleştirdi. Model, pozitif, saygılı ve olgulara dayalı bir üslup benimsemek; bireylerin görüşlerini kabul ederken kendi savlarını desteklemek için ikna edici argümanlar kullanmak üzere yönlendirildi.
ABD çalışmasında araştırmacılar, seçim öncesinde 2.306 ABD vatandaşıyla anket yaptı. Katılımcılardan, Donald Trump ya da Kamala Harris’e oy verme olasılıklarını belirtmeleri istendi. Ardından her bir katılımcı, bu adaylardan birini savunmak üzere tasarlanmış bir sohbet botuyla rastgele eşleştirildi. Sonuçlar, bir adayla aynı görüşte olan bireylerin tutumlarının sohbetten sonra biraz güçlendiğini gösterdi. Ancak daha dikkat çekici etki, başlangıçta karşıt görüşte olan kişilerin, yapay zeka modelinin savunduğu adaya karşı daha olumlu tutum geliştirmesiyle ortaya çıktı.
Benzer etkiler, Kanada ve Polonya’daki deneylerde de gözlemlendi. Kanada’da yapay zeka modelleri Liberal Parti lideri Mark Carney ya da Muhafazakar Parti lideri Pierre Poilievre lehine; Polonya’da ise merkez-liberal Vatandaş Koalisyonu’nun adayı Rafał Trzaskowski veya sağcı Hukuk ve Adalet Partisi’nin adayı Karol Nawrocki lehine konuşlandırıldı.
Yapay zeka yanlış bilgileri de yayabiliyor
Araştırmaya göre, kişilik özelliklerinden ziyade politika temelli ve olgusal tartışmalar seçmenler üzerinde daha ikna edici oldu. Ancak, bu olgusal bilgilerin her zaman doğru olmadığı da tespit edildi. Özellikle sağ eğilimli adayları destekleyen sohbet botlarının, üç ülkede de daha fazla yanlış bilgi aktardığı gözlemlendi.
Eşlik eden News & Views makalesinde Chiara Vargiu ve Alessandro Nai, “Bu bulgular, yapay zeka tarafından yürütülen siyasi iknanın, modellerin ‘bildikleri’ arasındaki dengesizlikleri kötüye kullanabileceği ve doğruluk talimatlarına rağmen eşitsiz yanlış bilgiler yayabileceği rahatsız edici olasılığını ortaya koyuyor,” ifadelerine yer verdi.
Nature Asia'nın haberine göre; araştırmanın sonuçları, katılımcıların yapay zekanın kendilerini ikna etmeye çalışacağını bildiği kontrollü ortamlar altında elde edildi. Bu nedenle, gerçek siyasi ortamda aynı etkinin görülüp görülmeyeceği henüz belirsiz. Yine de bulgular, yapay zeka modellerinin insanların siyasi görüşlerini etkileme potansiyeline sahip olduğunu ve bunun gelecekteki demokratik seçimler üzerinde önemli sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor.
YSM HABER MERKEZİ
