İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - OpenAI’ın ChatGPT modelini piyasaya sürmesinin üzerinden yalnızca üç yıl geçmiş olmasına rağmen, yapay zeka artık gündelik hayatın ayrılmaz bir parçası ve küresel ekonomiyi yeniden şekillendiren başlıca güç hâline geldi. Yapay zekâ alanındaki hızlı büyüme, piyasada büyük bir heyecan yaratırken iş tanımlarından mesleklere, şirket stratejilerinden ülke politikalarına kadar pek çok alanı dönüştürüyor.
Bu dönüşümden pay almak isteyen yatırımcılar yapay zekâ hisselerine yönelirken, teknoloji devlerinin piyasa değeri de her geçen gün artıyor. Öte yandan, yapay zeka altyapısına yönelik borçlanma yoluyla finanse edilen dev yatırımlar yatırımcılar arasında kaygı yaratıyor. Bu durum görünümü belirsizleştirse de teknolojinin büyüyen etkisi cazibesini artırmaya devam ediyor.
Deutsche Bank: İki farklı senaryo
Dünya'da yer alan habere göre, Deutsche Bank analistleri, yapay zekânın küresel ekonomide belirgin biçimde öne çıktığını vurguluyor. Analistlere göre yapay zekâ, üretim süreçlerinde köklü bir değişim yaratmadan önce bile ekonomik büyümeyi desteklemeye başlamış durumda.
“Yapay zeka bir çılgınlık yarattı” diyen analistler, bu ivmenin yavaşlayan ekonomileri yeniden harekete geçirdiğini belirtiyor. Sermaye harcamalarındaki artış, yükselen şirket değerlemeleri ve ilk verimlilik kazanımları sayesinde büyümenin şimdiden hızlandığına dikkat çekiyorlar. Aynı zamanda yarının “kazananlarının ve kaybedenlerinin” de bugünden şekillenmeye başladığı görüşündeler.
Ekonomistler arasında yaygın kanaat, işlerin dörtte birinden fazlasının otomatikleşmesiyle yapay zekânın yıllık üretkenliği %0,5 ila %0,7 oranında artıracağı yönünde.
Yapay zekâ modellerini besleyen çipler ve veri merkezleri gibi altyapılar için yüzlerce milyar dolarlık yatırım yapılması bekleniyor. Bu yatırımların önümüzdeki 10 yıl boyunca her yıl yaklaşık %20 artacağı tahmin ediliyor.
“Her 1 dolarda 2 sentlik servet etkisi”
Analistlere göre, yapay zeka şirketlerinin yükselen değerlemeleri, ekonomide her 1 dolarlık büyümede yaklaşık 2 sentlik bir “servet etkisi” yaratabilir. Bununla birlikte yapay zekânın hafif deflasyonist etkilerinin de ortaya çıkması bekleniyor. Büyük şirketlerin daha da güçlenmesi, yeni girişimcilerin ise yeni fırsat alanları keşfetmesi öngörülüyor.
Kötü senaryo: Balon patlarsa…
Bununla birlikte Deutsche Bank analistleri, yapay zekâ patlamasının bir “çöküşe” dönüşme riskine karşı uyarıyor. Kötü senaryoda, uygulama maliyetlerinin ve hata payının üretkenlik artışını sınırlayabileceğini belirten analistler, “Yatırım balonu patlıyor veya sönüyor; veri merkezleri atıl kalıyor ve yatırımcılar kendilerini yoksullaşmış hissediyor” ifadelerini kullanıyor.
Daha geniş bir perspektiften bakıldığında analistler, yapay zekânın tıpkı elektrik gibi, diğer yeniliklerin temelini oluşturan “genel amaçlı bir teknoloji” hâline geleceğini düşünüyor. Ayrıca yapay zekâ bugünkü seviyesinden daha fazla gelişmese bile, potansiyelini tam olarak anlamak, sistemlere entegre etmek ve faydaları en üst düzeye çıkarmak için gerekli insan kaynağının yetiştirilmesinin uzun yıllar alacağına dikkat çekiyorlar.
YSM HABER MERKEZİ
