İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Tesla CEO’su Elon Musk, bu yılın büyük bölümünü otomobil üreticisinin robotik çalışmalarına ve yeni oluşturulan 1 trilyon dolarlık maaş paketine hissedar onayı almaya odaklanarak geçirdi. Bu sırada Tesla’nın asıl işi olan otomobil satışı cephesindeki görünüm giderek kararıyor.
Reuters'ın haberine göre Tesla, dünyanın en büyük üç otomobil pazarı olan Avrupa, Çin ve ABD’de satış baskısıyla karşı karşıya. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nin salı günü açıkladığı verilere göre, Tesla’nın Avrupa genelindeki satışları ekim ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 48,5 düştü. Yıl genelinde ise bölgedeki satışları yaklaşık yüzde 30 gerilerken, sektör genelindeki elektrikli araç satışları yüzde 26 arttı.
Visible Alpha verilerine göre Tesla’nın küresel araç teslimatlarının bu yıl yüzde 7 azalması bekleniyor. Bu, 2024’teki yüzde 1’lik düşüşün ardından geliyor. Bu tabloya rağmen üçüncü çeyrekte rekor teslimat yapılmıştı. Bunun nedeni, ABD’li alıcıların 30 Eylül’de sona eren elektrikli araç vergi teşviğini kaçırmamak için son dakikada alıma yönelmesi oldu.
Musk'ın siyasete bulaşması sonrası Tesla'da satışlar toparlanamıyor
Avrupa’daki zayıf sonuçlar, Musk’ın geçen yılın sonlarında aşırı sağ figürleri alenen övmesinin ardından bölgede başlayan ve protestolara yol açan satış çalkantısından hızlı bir toparlanma olmayacağını gösteriyor. Musk son aylarda siyasette daha sessiz bir çizgiye geçmiş olsa da Tesla’nın Avrupa’daki işi toparlanmadı. Bu da daha temel sorunlara işaret ediyor.
Daha 2023’te Tesla’nın Model Y SUV’u, benzinli ya da elektrikli fark etmeksizin dünyanın en çok satan otomobiliydi. Ancak analistlere göre rakiplerin daha gelişmiş ve çoğu zaman daha uygun fiyatlı çok sayıda yeni elektrikli araç piyasaya sürmesi ve Tesla’nın dar ürün gamının eskimesi nedeniyle şirket satış listelerinde geriye düştü.
Geçen yılın sonlarında Musk hissedarlara 2025’te araç satışlarının yüzde 20-30 artmasını beklediğini söylemişti. Ocak ayında şirket, büyümeye dönüş beklediğini ifade etti ancak herhangi bir tahmin paylaşmadı. Bir sonraki çeyrekte ise bu yönlendirmeyi geri çekti. Ekim ayında Tesla, büyümenin makroekonomik faktörlere ve araçlara otonomi ekleme hızına ve fabrika üretim artışına bağlı olacağını söyledi.
Volkswagen Tesla'yı üçe katladı
Tesla’nın sıkıntıları en belirgin şekilde Avrupa’da yaşanıyor. Burada 30 bin doların altında satılan bir düzineden fazla elektrikli model bulunuyor ve daha fazlası yolda. Çinli markaların çarpıcı tasarımlar ve daha geniş ürün yelpazesiyle Avrupa pazarına güçlü bir giriş yaptığı görülüyor.
Reuters’ın görüştüğü analistler, Tesla’nın Avrupa’da hızlı bir çıkış yolu bulmasını beklemiyor. Şirket, bu pazarda yalnızca iki ana model sunuyor: Model 3 sedan ve Model Y. Tesla, yakın zamanda satışları desteklemek için Model Y’nin daha sade ve düşük fiyatlı bir versiyonunu piyasaya sürdü.
Öte yandan diğer üreticilerin elektrikli araç modelleri hızla artıyor. Birleşik Krallık’ta çok sayıda yeni Çinli rakip de dahil olmak üzere farklı markalardan 150’den fazla elektrikli model satışa sunulmuş durumda. Elektrikli araç satın alma rehber sitesi Electrifying.com’a göre gelecek yıl en az 50 yeni elektrikli model piyasaya çıkacak.
Şirketin CEO’su Ginny Buckley, “Söz konusu bu 50 modelin hiçbirisi Tesla değil” şeklinde konuştu.
Avrupa genelinde Çin’in BYD markası ekim ayında 17 bin 470 araç sattı. Bu rakam Tesla’nın satışlarının iki katından fazla. Bu arada Avrupa elektrikli araç pazarında Tesla’nın hakimiyetinin zayıfladığına dair çarpıcı bir işaret olarak, Almanya’nın Volkswagen şirketi, bu yıl eylül ayına kadar elektrikli araç satışlarını yüzde 78,2 artırarak 522 bin 600 adede çıkardı. Bu da Tesla’nın satışlarının üç katına denk geliyor.
Volkswagen’in elektrikli araç hamleleri, 2017’deki dizel emisyon skandalının ardından teknolojiye tam sarılmasına rağmen yıllarca tökezlemişti. Bir dönem Tesla’nın o kadar gerisinde kalmıştı ki, şirketin eski CEO’su Musk’ın şirketinin yarattığı riskten açıkça endişe ettiğini dile getirmişti.
Duisburg-Essen Üniversitesi’ne bağlı CAR düşünce kuruluşunun başkanı Ferdinand Dudenhoeffer, “Elon Musk için sorun artık sadece kendi araçları ve Çinli otomobil üreticileri değil. Sorun aynı zamanda Avrupalıların da yetişmiş olması” dedi.
Çin’de de Tesla’nın satışları ve pazar payı düşüyor; ancak bu gerileme Avrupa’daki kadar sert değil. Tesla’nın Çin’deki teslimatları ekim ayında yüzde 35,8 düşerek son üç yılın en düşük seviyesine indi. Yıl genelinde ise ekim ayına kadar satışlar yüzde 8,4 geriledi.
Tesla, aralarında Chery gibi yenilenmiş Çinli markaların yanı sıra, haziran ayında piyasaya sürdüğü YU7 modeliyle hızla Model Y rakibi haline gelen Xiaomi gibi yeni oyuncularla da rekabet etmek zorunda.
ABD’de ise Tesla satışları eylül ayında yüzde 18 arttı; araştırma şirketi Motor Intelligence’a göre bu artış, 30 Eylül’de süresi dolan 7.500 dolarlık vergi teşviğini yakalamak isteyen tüketicilerin son dakika akınıyla gerçekleşti. Ancak bu eğilim ekim ayında tersine döndü ve satışlar yüzde 24 düştü. Otomotiv yöneticileri, elektrikli araç pazarının soğuk kalmaya devam etmesini bekliyor.
Tesla, General Motors, Ford ve Honda gibi birçok geleneksel otomobil üreticisinin elektrikli araç modellerini ve fabrika yatırımlarını yavaşlatmasından fayda sağlayabilir. Ayrıca Model Y ve Model 3’ün yaklaşık 5.000 dolar daha ucuz yeni versiyonlarının piyasaya sürülmesi, analistlere göre pazar payını destekleyebilir.
Bazı analistler, Tesla’nın satışları canlandırmak için yeni bir araca ihtiyaç duyduğunu söylüyor. Ancak Musk’ın odağını sürücüsüz robotaksiler ve insansı robotlara kaydırması nedeniyle, insan sürücüler için yeni bir modelin yolda olduğuna dair güçlü bir işaret bulunmuyor.
Musk’ın yeni maaş paketi ise büyük bir satış patlamasını şart koşmuyor. CEO, Tesla’nın önümüzdeki on yıl boyunca yıllık ortalama 1,2 milyon araç satması ve hisse değerinin artması halinde milyarlarca dolarlık ödülün kilidini açabilecek. Bu rakam, şirketin 2024’te sattığı araç sayısından yaklaşık yarım milyon daha az.
YSM HABER MERKEZİ
