İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre bu yılın ekim ayında 10 bin 505 yeni şirket kuruldu. Kurulan şirket sayısı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 2,8 oranında azaldı. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı ise yüzde 10,2 artarak 2 bin 688’e yükseldi. 2025 yılının ilk 10 ayında da benzer bir tablo oluştu.
Ocak-Ekim 2025 döneminde bir önceki döneme kıyasla kurulan şirket sayısı yüzde 1,3 azalarak 91 bin 488’de kalırken, kapanan şirket sayısı yüzde 10,7 oranın artarak 23 bin 506’ya yükseldi. On aylık dönemde 24 bin 995 şirket de tasfiye edildi. Söz konusu dönemde en çok şirket kapanışı 8 bin 499 ile toptan ve perakende ticarette yaşanırken, bunu 3 bin 217 ile imalat sanayi takip etti. Kurulan kapanan şirket verilerine göre Ocak-Ekim 2024 döneminde ise 21 bin 230 şirket kapandı.
Bu sayı Ocak-Ekim 2023 dönemine kıyasla yüzde 21,2 daha fazla oldu. Yine aynı dönemde kurulan şirket sayısı ise yüzde 12,2 azaldı. Ocak-Ekim 2023 döneminde kapanan şirket sayısı 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 3,3 arttı. Aynı dönemde kurulan şirket sayısı yüzde 5,7 azaldı. 2022 yılının ilk on ayında 16 bin 953 şirket kapanmışken, 2025’te bu sayı yüzde 38,6 oranında arttı.
Konkordatoyu bile tamamlayamıyorlar
Verileri yorumlayan DÜNYA Gazetesi Yazarı, yeminli mali müşavir Talha Apak, son dönemde konkordato kadar iflaslarda da artış gözlemlediklerini dile getirdi. Ödemelerini alamayan firmalar ve bankaların, borçlu şirketin iflasını talep ettiğini anlatan Apak, “Şirket o hale geliyor ki 1-2 milyon TL'ye mal olan konkordatoya bile başvuramıyor. Başvursa heyet parasını ödeyemediği için yarı yolda iflasını istiyor.
Ağırlıkla finansman sorunundan kaynaklı” dedi. Apak, kapanan şirketler içinde zombi diye tabir edilenlerinde olduğunu da not etti. DÜNYA Gazetesi yazarı, ekonomist Erkin Işık da makro çerçeveden bakınca kapanışların bir kısmının zombi şirketlerden geldiği görüşüne katıldığını söyledi. Işık, karşılıksız çekler, protestolu senetler ve tahsili gecikmiş alacaklara bakınca toplamda kötü bir görüntü ortada yokken, artışın zombiler kaynaklı olabileceği yorumunun yapılabileceğini ifade etti
Yılmaz: İpotek yetmiyor şahsi kefalet isteniyor
İktisatçı Levent Yılmaz, “İşletme sermayesi banka kredisine bağlı olan şirketler yeni kredi alamayınca iflas ediyor. Dünyadaki zombi şirket tanımının Türkiye’ye tam uyduğu kanaatinde değilim. Ödenmiş sermaye diye bir kavram var. Daha şirket kurulurken patronuna borçlu doğuyor. Finansmana erişim hemen her şirketin problemi. Büyükler de işletme kredisi ile dönüyor. Şirket, ihtiyacı olan finansmanı gayrimenkul ipotek ederek, bir de patronun şahsi kefaleti ile temin edebiliyor” diye konuştu.
Kâr etmeden kredilerle yaşamlarını sürdürüyorlar
DÜNYA Gazetesi Yazarı, ekonomist Şevket Sayılgan, zombi şirket tanımını şöyle yaptı: “Kâr etmeyen ama kredilerle yaşamını sürdüren şirketlerin oranı hızla artıyor. Çoğu KOBİ segmentinde, net kâr marjı yüzde 1’in altında, faaliyet gelirinin yüzde 30–35’i finansman giderlerine gidiyor, üretim sürüyor ama sermaye eriyor. Bu tür işletmelerin toplam istihdamdaki payı yüzde 22. Yani her beş çalışandan biri, finansal olarak sürdürülemez bir işletmede çalışıyor. Bu, makro büyüme rakamlarının altını oyuyor: GSYH büyürken verimlilik düşüyor.”
10-15 yıllık firma kapanıyorsa düşündürücü
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç, "Finansman zorluğu nedeniyle finansal altyapısı sağlam olmayan zombiler de kapanıyor. Nefes Kredisi gelse de yeterli olmuyor. 3-5 yıllık firmaların kapanması anlaşılabilir ama 10-15 yıllık firmaların kapanması düşünülmesi gereken bir konu" dedi.
Zombileri aşan bir kapanma oranı var
TÜRKONFED Genel Başkanı Süleyman Sönmez, kapanan şirketler içerisinde zombi niteliğinde olanların da yer alabileceğini ancak bu yıl yüzde 10’u, geçen yıl da yüzde 20’yi aşan şirket kapanışlarının sadece zombilerden kaynaklanamayacağını söyledi. Sönmez, “Tekstil, deri, konfeksiyonda çok ciddi kapanmalar oldu” diye konuştu.
YSM HABER MERKEZİ