İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Yurt içi üretici fiyat endeksindeki yıllık artış da yüzde 50'ler mertebesinden bu sene aynı dönemde yüzde 20'ler mertebesine geriledi.
Fiyat artışlarında gözlenen aşağı yönlü seyir ülkenin rekabet gücü endeksine de kısmen olumlu etki yaptı.
Yurt içi maliyetler ılımlı seyretti
TÜSİAD tarafından hazırlatılan Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi 2025 yılı ikinci çeyrek sonuçlarına göre, "TÜSİAD Maliyet Bazlı Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE)", 2025 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 3 oranında yükselerek 88,7 değerini aldı.
Bu dönemde, döviz kurlarının ABD dolarına kıyasla belirgin olarak değer kazandığı rakip ülkelerde ABD doları bazındaki maliyetlerde önemli düzeyde artışlar gerçekleşirken, yurt içi maliyetler daha ılımlı seyretti.
Enerji dışında diğer yurt içi maliyet kalemlerindeki değişim rakip ülkelerin altında gerçekleşti. Buna karşın TÜSİAD-RGE yılın ikinci çeyreğinde sınırlı bir iyileşmeye işaret etse de yıllık bazda yüzde 1,4 oranında azaldı. İhracatçı sektörlerin maliyet bazlı rekabet gücündeki zayıf görünüm sürerken, endeks 2015 yılı değerinin altında kalmaya devam etti.
Enerji maliyetlerinin etkisi sınırlı kaldı
Son bir yıllık dönemde rakip ülkelere kıyasla iş gücü ve finansman maliyetlerinde gözlenen artışlar maliyet bazlı rekabet gücünün gerilemesinde belirleyici oldu.
Enerji maliyetinin ise genel endeks üzerindeki etkisi sınırlı kalmaya devam etti.
Son dönemde ara malı maliyetlerinin yurt içine kıyasla rakip ülkelerde daha yüksek oranda artması ise ihracatçı firmalara sınırlı da olsa bir rekabet avantajı sağladı.
2025'in ikinci çeyreğinde, TÜSİAD-RGE'deki yıllık yüzde 1,4'lük düşüşün 1,5 puanı iş gücü, 0,3 puanı ise finansman maliyetlerindeki artıştan kaynaklandı.
Buna karşılık, ara malı ve enerji maliyetleri rakip ülkelere göre ılımlı seyrederek rekabet gücüne sırasıyla 0,2 ve 0,1 puanlık artış yönünde katkı yaptı.
Türkiye ekonomisinin temel ihracat pazarlarındaki maliyet bazlı rekabet şartlarının daha doğru anlaşılması, rekabet dinamiklerinin veri temelli tartışılması ve buradan yola çıkılarak politika önerilerinin oluşturulması amacıyla hazırlanan endeks ilk olarak 26 Haziran 2025 tarihinde paylaşılmıştı.
Ara malında sınırlı artış
Yılın ikinci çeyreğinde yurt içi ara malı maliyetlerinde bir önceki çeyreğe kıyasla önemli bir değişim gözlenmezken, rakip ülke maliyetlerinde temelde çapraz kur kaynaklı belirgin artışlar gözlendi.
İmalat sanayi sektörlerinin genelinde bu dönemde ara malı maliyetleri sınırlı bir artış (yüzde 0,7) kaydederken, rakip ülke maliyetleri belirgin olarak (yüzde 4,7) yükseldi. Yurt içi ara malı maliyetlerindeki birikimli artış rakiplere kıyasla yüksek kalmaya devam etse de bu dönem gelişmeleri ihracatçı firmaların göreli maliyetlerine olumlu yansıdı.
İhracatta iş gücü maliyetinin etkisi sürdü
Yurt içi iş gücü maliyeti ABD doları bazında son üç yıldaki artış eğilimini yılın ikinci çeyreğinde de sürdürdü. Bu dönemde rakip ülke maliyetlerinde de gözlenen artışlar göreli maliyet artışlarını sınırlasa da iş gücü maliyeti ihracatçı firmaların toplam maliyeti üzerinde etkili olmaya devam etti.
Finansman maliyetinin olumsuz etkisi azalıyor
Yurt içi finansman maliyetindeki artış, son iki çeyrekte ticari kredi faizlerindeki aşağı yönlü seyirle birlikte sınırlı da olsa tersine döndü. Bu dönemde yurt içi finansman maliyeti endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,9 oranında azaldı. Rakip ülkelerde ise ABD dolarının gerilemesi finansman maliyetlerine olumsuz yansıdı. Yurt içi finansman maliyetlerinde son dönemde gözlenen bu azalışa rağmen yıllık bazda finansman maliyeti endeksi TÜSİAD RGE’nin gerilemesine etki etmeye devam etti.
YSM HABER MERKEZİ