İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Son 20 yılda Çin, Antarktika hariç tüm kıtalarda ticari limanlar inşa etmek veya bu limanlara yatırım yapmak için onlarca milyar dolar harcadı.
Limanlar üzerinden ticaret altyapısına hakim olmak, kara yolları ve demiryolu bağlantılarıyla desteklenen Çin’in Belt and Road (Kuşak ve Yol) girişiminin merkezi bir ayağını oluşturuyor.
Başkan Şi Cinping'in bu girişimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşları sırasında Çin’e stratejik bir avantaj sağladı.
ABD’nin geri çekilişi ve Çin’in avantajı
ABD’nin yabancı yatırımlardan geri çekildiği dönemde Çin’in bu projeleri hız kazanıyor.
Devlet destekli veya bağlı kuruluşlar aracılığıyla Çin’in dünya genelinde 129 liman projesine 60 milyar dolardan fazla yatırım yaptığı bildiriliyor.
Bu büyüme, diğer ülkelerin benzer çabalarını gölgede bırakıyor.
Askeri potansiyel ve uluslararası kaygılar
Uzmanlar, bu limanlardan en az 14’ünün potansiyel askeri kullanım olasılığı taşıdığına dikkat çekiyor.
Bu durum, bazı ülkelerin daha önce imzaladıkları anlaşmaları yeniden gözden geçirmelerine yol açtı.
Örneğin, Avustralya hükümeti Darwin Limanı’nı Çinli kiracısından geri almayı planladığını açıkladı.
Avrupa Birliği de “kritik ulaşım altyapısı” üzerindeki yabancı mülkiyeti sıkılaştırmayı değerlendiriyor.
Panama Kanalı ve ABD’nin endişesi
Trump yönetimi için daha acil bir konu ise Çin’in kontrolündeki limanları ticaret gerilimlerinde kullanabilme ihtimali.
ABD’nin eski Başkanı Jimmy Carter tarafından Panama’ya devredilen Panama Kanalı’ndaki iki liman, Hong Kong merkezli CK Hutchison şirketinin elinde bulunuyor.
Bloomberg'in haberine göre Trump’ın danışmanları, bu limanların Çin’in kontrolünde olmasının, kriz veya ticari anlaşmazlık durumunda kanal trafiğini engelleyebileceğini söylüyor.
ABD ekonomisinin yaklaşık yüzde 40’lık konteyner trafiği Panama Kanalı’ndan geçiyor.
Yatırımların kabul gördüğü ülkeler
Öte yandan, Çin’in liman projelerinin yapıldığı ülkeler yatırım ve ekonomik destek açısından bu ilgiyi memnuniyetle karşılıyor.
Ancak limanların stratejik ve potansiyel askeri boyutu, ABD ve diğer ülkelerde dikkatle izleniyor.
YSM HABER MERKEZİ
