İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı dün Beyaz Saray'da 'sıcak bir karşılamayla' ağırladı. AP, buluşmanın detaylarını anlatırken 'bolca el sıkışma ve sırt sıvazlama' ifadelerini kullandı. İkilinin görüşmesi, yedi yıl önce gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul'da öldürülmesinin ve Prens Selman'ın olaydan sorumlu tutulmasının ardından gerçekleşen ilk görüşme olarak da kayıtlara geçti.

Selman'ın ağırlandığı törene ABD'li teknoloji milyarderlerinin yanı sıra futbolcu Cristiano Ronaldo'da katıldı. Dünya gündemine oturan görüşmede Trump, ısrarla Suudi Arabistan'ın insan hakları politikalarına yönelik soruları yanıtsız bırakarak Selman'ın 'devlet adamlığına' övgüler yağdırdı. AP'ye göre, Suudi Arabistan'dan ABD'ye gelecek yüzlerce milyar dolarlık yatırımın hemen öncesinde gelen bu övgüler, oldukça olağan. 

F-35'lerden 'müttefikliğe': Güvenlik cephesinde çarpıcı gelişmeler 

Trump, Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la Beyaz Saray’daki görüşmesinde F-35 satışına yeşil ışık yaktığını açıkladı. Trump, İsrail’in Ortadoğu’daki “nitelikli askeri üstünlüğü” konusundaki kaygılarının giderileceğini belirtti. Satışın ayrıntıları netleşmese de Pentagon ve bazı federal kurumlar, Suudi Arabistan’ın Çin’le yakın ilişkileri nedeniyle gelişmiş teknolojinin paylaşılmasına karşı çıkıyor. İsrailli yetkililer ise normalleşme sağlanması halinde satışa karşı olmadıklarını belirtiyor. Veliaht Prens, ülkesinin Abraham Anlaşmaları’na katılmak için “iki devletli çözüme giden güvenilir bir yol” şartını yineledi.

Trump, ziyaret sırasında ABD ile Suudi Arabistan arasında daha geniş kapsama sahip bir askeri ve güvenlik anlaşmasının da tamamlanacağını, Washington’un Riyad’la sivil nükleer işbirliğine ilerleyeceğini söyledi. İki ülke, yaklaşık 300 tank alımını içeren ayrı bir anlaşma da imzaladı. Trump, akşam yemeğinde Suudi Arabistan’ı “NATO dışı başlıca müttefik” ilan etti.

"Oldu, bitti": Trump, Cemal Kaşıkçı sorularından sıyrıldı 

Bu ziyaret, 2018’de İstanbul’daki Suudi konsolosluğunda öldürülen Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı sonrası Veliaht Prens’in ilk Beyaz Saray buluşması oldu. ABD istihbaratı, cinayetin Prens Muhammed tarafından muhtemelen onaylandığını açıklamıştı. Oval Ofis’te gazetecilerin Kaşıkçı cinayeti ve 11 Eylül saldırılarındaki Suudi vatandaşların rolüne ilişkin soruları, Trump’ın sert tepkisine yol açtı.

Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında ABC muhabiri, Prens Selman’a hitaben, “ABD istihbaratı sizin bir gazeteciyi vahşice öldürme planının başında olduğunuz sonucuna vardı. 11 Eylül’de yakınlarını kaybedenler de bugün Oval Ofis’te olmanıza öfkeli” sözleriyle sorusuna başladı.

Trump, muhabirin sözünü keserek hangi basın kuruluşu için çalıştığını sordu. Sorunun tamamlanması üzerine, “Sahte haber” diyerek gazeteciyi eleştirdi ve Selman’ı işaret ederek, “Bu beyefendi müthiş bir iş çıkardı” dedi.

Kaşıkçı için “son derece tartışmalı biriydi” ifadesini kullanan Trump, “Bir şeyler oldu ama [Prens Selman] bu konuda hiçbir şey bilmiyordu. Bu meseleyi burada kapatabiliriz. Misafirimizi böyle bir soru sorarak utandırmak zorunda değilsiniz” sözleriyle tartışmayı sonlandırmak istedi.

Veliaht Prens, ülkesinin ABD’ye yönelik finansal taahhüdünü 600 milyar dolardan 1 trilyon dolara çıkaracaklarını açıkladı. Ayrıntılar net olmasa da yatırım paketinin yapay zekâ dahil çeşitli Amerikan şirketlerini, ayrıca jet motorları ve diğer ekipmanların alımını kapsaması bekleniyor.

"Geleceğin kralı" için hazırlanan görkemli tören

Trump, Veliaht Prensi Beyaz Saray Güney Girişi’nde askeri bando ve savaş uçağı geçişi eşliğinde karşıladı. Biden’ın 2022’deki yumruk selamını eleştiren Trump, “geleceğin kralı”nın elini sıktığını vurguladı. Akşam yemeğinde Melania Trump’la birlikte tekrar kırmızı halı serildi; davetliler arasında Nvidia CEO’su Jensen Huang, Tesla kurucusu Elon Musk, Apple CEO’su Tim Cook, golfçü Bryson DeChambeau ve futbolcu Cristiano Ronaldo da yer aldı. 

Elon Musk ve Trump, başkanlık seçimleri döneminde iki sıkı müttefikti. Daha sonra ikilinin dostluğu, Trump'ın gümrük vergileri politikaları sebebi gösterilerek karşılıklı olarak sonlandırıldı. Musk, Trump'la yaşadığı uzun soluklu ayrışmanın ardından ilk kez Selman'ın ziyarete sebebiyle Beyaz Saray'a geldi. Ronaldo Beyaz Saray'a neden geldi? BBC'nin aktardığına göre ABD Başkanı Donald Trump, etkinlik öncesi Ronaldo’yu ağırlamanın “onur” olduğunu söyledi. Suudi futbol liginin yıldızı hâline gelen Ronaldo, ülkenin modernleşme vizyonunun da simgelerinden biri olarak görülüyor. Suudi Veliaht Prens, spor ve turizm dahil çeşitli alanlara yatırım yaparak ekonomiyi petrol bağımlılığından uzaklaştırmayı hedefliyor. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Ronaldo’nun davete katılacağı doğrulanırken, Prens Selman’ın resmi heyetinin parçası olup olmadığı belirtilmedi.

Ronaldo'nun bu ziyareti, 2016’dan bu yana ABD’deki bilinen ilk kamuoyu önüne çıkışı oldu. Arada, Las Vegas’ta 2009’da bir otel odasında tecavüzle suçlanmış, futbolcu iddiaları reddetmişti. 2019’da ABD savcıları, “kanıtlanamadığı” gerekçesiyle soruşturmayı kapatmıştı.

Futbolcu, 2023 başında Suudi Arabistan’a transfer oldu ve Kamu Yatırım Fonu’nun (PIF) sahibi olduğu Al Nassr’ın kaptanı hâline geldi. Suudi Pro Ligi’nin yüzü olan Ronaldo’ya yılda 200 milyon dolar ödendiği bildirilmişti. Bu yıl haziranda yeni bir iki yıllık sözleşmeye imza atarak toplam 400 milyon dolarlık anlaşmaya ulaştı ve Bloomberg’e göre net serveti 1,4 milyar dolara çıkarak “ilk milyarder futbolcu” unvanını kazandı. Ronaldo, daha önce Piers Morgan’a verdiği bir röportajda Veliaht Prens için “bizim patron” ifadesini kullanmıştı. Bu ayın başında Riyad’daki bir Turizm Bakanlığı etkinliğinde ülkenin kalkınma projelerini överek 2034 FIFA Dünya Kupası’nın Suudi Arabistan’da düzenlenmesini istediğini söyledi.

Suudi Arabistan’ın spor yatırımlarının, insan hakları sicilini ve petrol endüstrisinin çevresel etkilerini gölgelemeyi hedeflediğini savunanlar, bu stratejiyi “sporla aklama” olarak nitelendiriyor.

YSM HABER MERKEZİ