İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - AB, savunma kapasitesini güçlendirme planları çerçevesinde, dünyanın herhangi bir noktasının yüksek çözünürlüklü görüntülerini yaklaşık her 30 dakikada bir hükümetlere iletebilecek uydulara milyarlarca euro yatırım yapmayı hedefleyen bir proje başlatmak istiyor.
Euractiv’e değerlendirmede bulunan AB Savunma ve Uzay Komiseri Andrius Kubilius, “Coğrafi istihbarat verisine ciddi ihtiyaç var. Bu yüzden ilk aşamada ticari verileri kullanma ve ulusal varlıkları entegrasyon imkânlarına bakacağız; bununla paralel olarak tamamen yeni bir AB sistemi inşa edeceğiz,” dedi.
Gerekli kullanıcı ihtiyaçlarına ilişkin değerlendirmenin yeni yılın başında hazır olacağını belirten eski Litvanya Başbakanı, savunma ve uzay kalemleri için ayrılan fonların AB’nin bir sonraki uzun vadeli bütçesinde nasıl dağıtılacağına dair müzakerelerin de bununla bağlantılı olduğunu söyledi. “Bu kritik ve stratejik bir proje" diyen Kubilius “Üye devletler talepte bulunuyor ve biz de kullanıcı gereksinimleri dediğimiz şeyi hazırlıyoruz ve tam olarak neye ihtiyaç duyduklarını belirliyoruz,” diye konuştu.
AB bütçesinden milyarlarca euro gerekecek olsa da, İsviçre, Norveç ve Birleşik Krallık’ı da içeren Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) üyesi ülkeler geçen hafta projeye yönelik ilk çalışmalar için 1,2 milyar euro sağlamayı kabul etti. Program, gözlem sistemlerinin yanı sıra navigasyon ve iletişim bileşenlerini de içerecek.
Bremen’de yapılan bakanlar toplantısından sonra yetkililer, ESA üyelerinin daha fazla finansmana katkı yapıp yapmayacaklarına gelecek yıl karar vereceklerini doğruladı. Bu süreç devam ederken Komisyon’un teknik uzmanlarıyla ağın nihai tasarımı üzerine haftalık görüşmeler yapılıyor.
Komisyon, 2026’da Dünya’yı izleme kabiliyetlerini de içerecek “Uzay Kalkanı” (Space Shield) adlı bir girişimi başlatmayı hedeflediğini daha önce duyurmuştu.
Yetki ve uygulama aşamasıKubilius’un ekibinin bir sonraki adımı, ağ için siyasi yetki çerçevesini netleştirmek ve ESA ile nasıl uygulanacağını belirlemek olacak.
AB’nin hâlihazırda üç “amiral gemisi” uzay programı bulunuyor. Dünyanın en hassas uydu navigasyon sistemi olan Galileo ve iklim değişikliğini izleyen Copernicus gözlem ağı halihazırda faaliyette.
Üçüncü program IRIS² ise Elon Musk’ın Starlink ağına güçlü bir alternatif oluşturmayı amaçlıyor. Avrupa’nın büyük havacılık şirketlerinden oluşan bir konsorsiyum, farklı yörüngelere yerleştirilecek 282 uyduluk bir teknik plan üzerinde çalışıyor. Bu planın da 2026’nın ilk aylarında tamamlanması bekleniyor.
Bremen’de konuşan Kubilius, IRIS² üzerinde birlikte çalışan Airbus, Thales ve Leonardo’nun, küresel uydu pazarında rekabet güçlerini artırmak için uzay alanındaki faaliyetlerini birleştirme girişimlerine karşı olmadığını söyledi.
“Büyüklükten korkmamalıyız… Bu rekabet kapasitemizi artırır” diyen Kubilius, olası herhangi bir birleşmenin Avrupa piyasasına etkisinin AB rekabet makamları tarafından değerlendirileceğini belirtti.
YSM HABER MERKEZİ