İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Avrupa Komisyonu, AB üye ülkelerinin birbirlerinin askeri birlikleri ve ekipmanlarını sınırlarından hızlı bir şekilde geçirmesini sağlayacak “Askeri Schengen” önerisini açıkladı. Yeni plan, barış zamanında sınır geçişlerini maksimum 3 gün, acil durumlarda ise sadece 6 saat içinde tamamlamayı öngörüyor.
AB'de Sürdürülebilir Ulaştırma ve Turizmden Sorumlu Apostolos Tzitzikostas, “Bugün, batıdan doğuya askeri ekipman ve birlik taşımak aylar sürüyor. Biz bunu birkaç gün içinde gerçekleştirmek istiyoruz” dedi. Tzitzikostas, “Bir kıtayı savunamazsınız eğer üzerinde hareket edemezseniz. Bu yüzden Askeri Schengen’i oluşturuyoruz” ifadelerini kullandı.
Komisyon, paketi askeri hareketlilik paketinin bir parçası olarak resmi şekilde Çarşamba günü tanıtacak.
Bu, Avrupa Komisyonu’nun yıl başından bu yana Avrupa’nın savunmasını güçlendirmeye yönelik açıkladığı planlar zincirinin en yenisi. Bazı istihbarat birimleri, on yıl sonuna kadar Rusya’nın başka bir Avrupa ülkesine saldırı kapasitesine sahip olabileceğini öngörüyor.
Sınır izinleri hızlanacak
Planın en önemli unsurlarından biri, sınır ötesi askeri geçiş izinlerinin hızlılaştırılması.
Şu anda 27 üye devlet arasında kurallar uyumlu değil; bazı ülkeler, başka bir AB ülkesinden gelen izin taleplerine haftalarca yanıt veremiyor.
Komisyon, bunu barış zamanında en fazla üç gün, acil durumlarda ise sadece 6 saat ile sınırlandırmayı hedefliyor.
Yeni askeri hareketlilik sistemi
Plan, AB’nin doğal ve insan kaynaklı afetlerde hızlı yardım sağlayan Sivil Koruma Mekanizması modeline benzer şekilde bir askeri hareketlilik hızlı yanıt sistemi öngörüyor.
Bu sistemde, üye ülkeler askeri hareketlilik dayanışma havuzu aracılığıyla diğer ülkelerin kullanımına sunmak üzere tren, feribot veya stratejik hava köprüsü gibi varlıklarını serbest bırakabilecek. Ayrıca, askeri hareketlilik kataloğu ile sivil şirketlerin askeri operasyonlarda kullanılabilecek çift amaçlı taşımacılık ve lojistik varlıkları listelenecek.
Tüm çalışmalar, her üye ülkenin bir ulusal koordinatörden oluşan yeni bir askeri hareketlilik ulaştırma grubu tarafından koordine edilecek. Grup ayrıca, dört kritik askeri koridoru iyileştirmek için gerekli 500 altyapı projesinin finansman önceliğini belirleyecek.
Bu projeler, yollar, demiryolları, limanlar, havaalanları, tüneller ve köprüler gibi altyapıların askeri ekipmanın ağırlığı ve boyutuna dayanacak şekilde modernize edilmesini kapsıyor.
Tzitzikostas, “Lojistik ağlar savaşın kazanılması veya kaybedilmesinde fark yaratır. Odak noktamız, kısa vadeli ve hızlı kazanım yatırımlarıyla kapasiteyi hızlı artırmak” dedi.
Maliyet ve finansman
Tzitzikostas, bu çalışmalar için 100 milyar avro gerektiğini tahmin ediyor, ancak AB’nin mevcut 2027’ye kadar olan çok yıllı bütçesinde sadece 1,7 milyar avro askeri hareketlilik için ayrılmış durumda. Komisyoner bunu “okyanusta bir damla” olarak nitelendirdi.
2028’de başlayacak sonraki yedi yıllık bütçe için önerilen miktar 18 milyar avro, yani on kat artış, ancak hedefin hâlâ çok altında. Tzitzikostas, bunun üye devletlerin kullanabileceği tek kaynak olmadığını belirtti.
Altyapı yatırımları çift amaçlı olduğundan, üye devletler bölgesel eşitsizlikleri azaltmayı hedefleyen uyum fonları ve SAFE savunma kredi programı kaynaklarına da erişebilecek.
AB üye ülkeleri, çoğu NATO üyesi olduğu için bu yatırımları ittifakın yeni bütçe hedeflerine de dahil edebilecek. Tzitzikostas, “Sadece para değil, bu paket aynı zamanda bir çerçeve oluşturuyor” sözlerini kullandı.
Hız ve verimlilik ön planda
Komiser, “Dünya şu anda kolay bir jeopolitik ortam sunmuyor.
Daha hızlı hareket etmeyi, daha çok çalışmayı ve sonuçları beklenenden çok daha erken elde etmeyi öğrenmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
YSM HABER MERKEZİ