İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - TBMM Adalet Komisyonu, kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin ilk 15 maddesini kabul etti.
Teklif, özellikle icra-iflas, avukatlara verilen disiplin cezaları, kamu ihalelerine itiraz süreçleri ve 'dolandırıcılık' davalarına bakacak mahkemeler açısından önemli değişiklikler içeriyor.
İcra ve iflasta ihalenin feshi zorlaşıyor
Teklifle, İcra ve İflas Kanununda da değişikliğe gidiliyor. İhalenin feshini isteyen kişi, kanunda öngörülen nispi harç ve teminatı yatırmazsa, talep dosya üzerinden ve kesin olarak reddedilecek.
Mahkeme, eksik harç veya teminatı tamamlaması için başvurana iki haftalık kesin süre verecek; bu süre içinde eksiklik giderilmezse ihalenin feshi talebi yine dosya üzerinden kesin olarak reddedilecek.
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, bağışlama ve ivazsız (karşılıksız) tasarrufların iptali de yeniden düzenleniyor:
Geçici veya kesin aciz belgesinin düzenlenmesinden ya da iflasın açılmasından önceki 1 yıl içinde yapılan tüm bağışlar ve ivazsız tasarruflar iptale tabi olacak.
Alt–üst soy, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları, eş (evlilik son 1 yıl içinde bitmiş olsa bile), evlat edinen–evlatlık ve aynı konutta yaşayan kişilerle yapılan bazı işlemler, gerçek bedelle yapıldığı ispatlanmadıkça bağışlama sayılacak.
Borçlunun malını çok düşük bedelle devrettiği sözleşmeler ile ömür boyu gelir, intifa veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri de, uygun karşılık sağlandığı ispatlanmadıkça bağış kapsamında değerlendirilecek.
Ayrıca, istinaf ve temyiz yoluna başvururken uygulanacak parasal sınırların tespitinde, şikâyet başvurusunun yapıldığı ya da davanın açıldığı tarihteki miktar esas alınacak.
Avukatlara disiplin cezaları sil baştan düzenleniyor
Teklif, Avukatlık Kanununda da kapsamlı değişiklikler öngörüyor.
Avukatların, mesleklerini icra ederken veya baro/Barolar Birliği organlarındaki görevleriyle bağlantılı işledikleri suçlar nedeniyle haklarında son soruşturma açılmasına karar verilirse, bu durum ve davanın sonucu avukatın kayıtlı olduğu baroya bildirilecek.
Avukatlara verilebilecek disiplin cezaları, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda “uyarma, kınama, para cezası, işten çıkarma, meslekten çıkarma” şeklinde yeniden sıralanıyor.
Tekerrür (tekrar) hükümleri ayrıntılı biçimde düzenleniyor:
Disiplin cezası kesinleştikten sonra 5 yıl içinde yeni bir disiplin suçu işlenirse, öngörülen cezanın bir derece ağır olanı uygulanabilecek.
Bir kez işten çıkarma cezası alan avukat, 5 yıl içinde en az kınama cezası gerektiren bir fiil işlerse meslekten çıkarılabilecek.
Bazı disiplin düzenlemeleri, yeni sistemle çeliştiği için kanundan çıkarılıyor. Baro disiplin kurullarının kovuşturma sonucunu bekleme kararı vermesi halinde, mahkeme kararının baroya bildirilmesinden itibaren 1 yıl içinde disiplin cezası verilmezse zamanaşımı işleyecek.
Meslekten çıkarma dışındaki disiplin cezaları, uygulanmalarından 5 yıl sonra avukatın başvurusu üzerine sicilden silinebilecek (tekerrür nedeniyle verilen bazı işten çıkarma cezaları hariç).
Kamu ihalelerine itirazda başvuru bedeli kısmen iade edilebilecek
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının yarattığı boşluğu gidermek için Kamu İhale Kanununda da değişiklik yapılıyor:
İtirazen şikâyet başvurularında ödenen bedelin, başvurudaki iddialar üzerinden belirlenen haklılık oranına isabet eden kısmı, Kamu İhale Kurulu kararıyla başvuru sahibine iade edilebilecek. Ancak başvuru tamamen reddedilirse veya yalnızca eşit muamele ilkesi yönünden inceleme yapılıp ihale iptal edilir ya da düzeltici işlem belirlenirse, bedel iade edilmeyecek. Doğal afet gibi “mücbir sebep” gerekçesiyle feshedilen sözleşmelerde, bazı kalemler için tahsil edilen bedelin, tamamlanmayan iş oranına karşılık gelen kısmı yükleniciye iade edilebilecek. Bu bedel iadelerinde faiz işletilmeyecek. Kamu ihale bedellerine ilişkin iade düzenlemesi 26 Aralık 2025’te yürürlüğe girecek.'Dolandırıcılık' davalarına asliye ceza bakacak
Adli yargıda görev uyuşmazlıklarını önlemek için, “dolandırıcılık” ve “nitelikli dolandırıcılık” suçlarına ilişkin görev dağılımı da yeniden tanımlanıyor:
Dolandırıcılık suçunun yargılaması, bundan böyle asliye ceza mahkemelerinde yapılacak. Düzenlemenin yürürlük tarihinden önce ağır ceza mahkemelerinde görülmekte olan davalar ve istinaf/temyizdeki dosyalar için “mahkemenin görevi değişti” gerekçesiyle görevsizlik veya bozma kararı verilemeyecek. Bu dosyalar, eski görev kurallarına göre sonuçlandırılacak.TCK’da 'akıl hastalığı' hükmü değişiyor
Türk Ceza Kanunu’nun “akıl hastalığı” başlıklı hükmü de yeniden düzenleniyor. Amaç, kısmi akıl hastalığı olan kişilere hem ceza infazı hem de güvenlik tedbiri uygulanabilmesini sağlamak:
Cezai sorumluluğu bütünüyle kalkmayan, kısmi akıl hastalığı bulunan kişiler hakkında, verilecek hapis cezasına ek olarak akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine hükmedilebilecek.
Bu kişiler için sağlık kurumunda tedavi ve koruma amacıyla geçirilecek süre;
Ağırlaştırılmış müebbet ve müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda en az 1 yıl, Üst sınırı 10 yıldan fazla hapis cezası gerektiren suçlarda en az 6 ay olacak.Komisyonda ilk 15 maddenin kabul edilmesinin ardından, Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, görüşmelere saat 18.00’de devam edileceğini açıkladı.
YSM HABER MERKEZİ