İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - G7 ülkelerinin üst düzey temsilcileri, müttefikler arasında savunma harcamaları, ticaret ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki ateşkes planı ile Rusya-Ukrayna savaşını sonlandırma çabalarına ilişkin belirsizlikler nedeniyle artan gerilimlerin ortasında güney Ontario'da toplanıyor.
Kanada Dışişleri Bakanı Anita Anand, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya'dan mevkidaşlarını ağırlıyor.
Anand, Amerika merkezli bir haber ajansına verdiği röportajda, ticari baskılara rağmen "İlişkinin bir dizi konuda devam etmesi gerektiğini" ifade etti. Anita Anand ayrıca Avustralya, Brezilya, Hindistan, Suudi Arabistan, Meksika, Güney Kore, Güney Afrika ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarını da davet etti.
Anita Anand, yapılacak görüşmelerdeki kritik öncelikler arasında Orta Doğu'da uzun vadeli barış ve istikrarın ilerletilmesine yönelik müzakerelerin yer aldığını belirterek, "Gazze Barış Planı korunmalıdır" dedi.
Anand röportajda, "Her karmaşık ilişkinin çok sayıda temas noktası vardır. Ticaret dosyasında yapılması gereken işler devam ediyor, tıpkı ticaret dosyasının dışında kalan sayısız temas noktasında da yapılması gereken işler olduğu gibi. Bakan Rubio ile ben burada devreye giriyoruz, çünkü ilişkinin bir dizi konuda devam etmesi gerekiyor" şeklinde konuştu.
Ayrıca Kanadalı bakan, Rubio'nun geçen ay Washington'daki bir kahvaltı toplantısında kendisinden, "Gelecekteki bir Gazze yeniden inşa konferansı da dahil olmak üzere Trump'ın Gazze Ateşkes Planı’nın uzun ömürlü olmasını sağlamak için ülkeleri masaya getirmede rol oynamasını istediğini" ifade etti.
Ukrayna'ya kış öncesi enerji yardımı
Diplomatlar, bugün Ukrayna Dışişleri Bakanı ile bir araya gelecek. İngiltere, kış yaklaşırken ve Rus saldırıları yoğunlaşırken "Ukrayna'nın enerji altyapısını onarmaya yardımcı olmak için 13 milyon pound (17 milyon dolar) göndereceğini" açıkladı. Paranın, enerji, ısıtma ve su kaynaklarının onarımı ile Ukraynalılar için insani desteğe harcanacağı ifade edildi.
Toplantıdan önce duyuru yapan İngiltere Dışişleri Bakanı Yvette Cooper, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "kış yaklaşırken Ukrayna'yı karanlığa ve soğuğa sürüklemeye çalıştığını" ancak "İngiliz desteğinin ışıkların ve ısıtmanın açık kalmasına yardımcı olacağını" söyledi. Kanada da yakın zamanda benzer bir duyuru yapmıştı.
Müttefikler arasındaki çatlaklar: Ticaret ve savunma
Amerikan basınına göre, Kanada'nın bu yılki G7 ev sahipliği, Trump'ın Kanada ithalatına yönelik gümrük vergileri uygulaması nedeniyle komşusuyla yaşadığı gergin ilişkilerin etkisinde kaldı. Ancak tüm katılımcı ülkeler, Donald Trump’ın ticaret konusundaki talepleri ve dünya çapındaki çatışmaları durdurmaya yönelik çeşitli önerileri nedeniyle potansiyel anlaşmazlıklar ile karşı karşıya.
Başlıca anlaşmazlık noktalarından biri savunma harcamaları oldu. Japonya dışındaki tüm G7 üyeleri NATO üyesi ve Trump, ittifak ortaklarının yıllık gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 5'ini savunmaya harcamalarını talep etti. Birçok ülke bunu kabul ederken, bazıları bu taahhüdü vermek istemedi. G7 NATO üyeleri arasında bu hedeften en uzak olanlar ise Kanada ve İtalya.
Kanada Dışişleri Bakanı Anand, Kanada'nın "2035 yılına kadar GSYİH'nin yüzde 5'ine ulaşacağını" öne sürdü.
Ayrıca Gazze'deki İsrail-Hamas savaşı konusunda da G7 anlaşmazlıkları yaşandı; İngiltere, Kanada ve Fransa, "Çatışmaya bir çözüm bulunmasa bile Filistin devletini tanıyacaklarını" duyurdu. İddialara göre ABD, ülkelerin bu tavrından memnun değil. Rusya-Ukrayna savaşı konusunda ise çoğu G7 üyesi, Rusya'ya karşı Trump'tan daha sert bir tutum gösteriyor.
Kanada-ABD ilişkilerinde "çok sayıda temas noktası"
ABD sınırına yakın Niagara-on-the-Lake'de yapılan iki günlük toplantı, Trump'ın Ontario eyalet hükümetinin ABD'de “kendisini hedef aldığını iddia ettiği” bir vergi reklamı yayınlaması üzerine Kanada ile ticaret görüşmelerini sonlandırmasının ışığında gerçekleşiyor. Kanada Başbakanı Mark Carney, reklam için özür dilemiş ve geçen hafta "Amerikalılar hazır olduğunda ticaret görüşmelerine yeniden başlamaya hazır olduğunu" söylemişti.
ABD'li yetkililer, diğer G7 mevkidaşları ve davetli G7 üyesi olmayan dışişleri bakanlarından en az biriyle de görüşebilecek olan Rubio'nun, "Ukrayna ve Gazze'deki çatışmaları durdurma girişimleri, deniz güvenliği, Haiti, Sudan, tedarik zinciri dayanıklılığı ve kritik mineraller konularına odaklanacağını" söyledi.
Kanada'nın öncelikleri arasında Ukrayna'daki savaşın sona ermesi, Arktik güvenliği ve Haiti'deki güvenlik yer alıyor. İhtiyaç duyulan enerji ve kritik mineraller üzerine bir çalışma yemeği düzenlenecek. Kanada, Pentagon'un ulusal güvenlik için yatırım yaptığı ve edinmeye istekli olduğu 34 kritik mineral ve metale sahip durumda.
YSM HABER MERKEZİ