ALİYA İZZETBEGOVİÇ

Hukukçu, Yazar, Filozof, Boşnak Devlet Adamı ve Bağımsız Bosna-Hersek'in İlk Cumhurbaşkanı (D. 8 Ağustos 1925, Bosanski Šamac  - Ö. 19 Ekim 2003, Saraybosna). Adının Sırp-Hırvatça telaffuzu: [Alija İzɛtbɛɡɔʋitɕ] Alija Izetbegović. Bosna Hersek'e bağımsızlık yolunda liderliği ve derin bilgi birikiminden dolayı "Bilge Kral" olarak tanınmıştır.

1925'te bugün Bosna-Hersek'in kuzeybatısında bulunan Bosanski Šamac kasabasında dünyaya geldi. Ailesi İslâmî duyarlılığa sahip bir aileydi. Ancak İzetbegovic, İslam karşıtı ve Müslümanları Avrupa'ya dışarıdan girmiş kimseler olarak gören bir çevrede yetişti. Saraybosna'da bir Alman lisesinde eğitim gördü. Bilime önem veren ve disiplinle çalışan bir öğrenci olarak tanındı.

Lise çağında üstün kabiliyetleriyle ve İslamî konulara ilgisiyle öne çıktı. O dönemde bazı arkadaşlarıyla birlikte dinî konuları tartışmak amacıyla Mladi Muslimani (Müslüman Gençler Kulübü) adını verdikleri bir kulüp kurdu. Bu kulübü kurduğunda henüz 16 yaşındaydı. Fakat oldukça etkin ve üretken bir düşünce kabiliyetine sahip olduğu gözleniyordu. Bu yüzden kurduğu kulüp bir düşünce kulübü olmaktan çıkarak aktivite kulübüne dönüştü. Dolayısıyla birtakım eğitim ve hayır faaliyetlerine öncülük etmeye başladı. Ayrıca genç kızlar için de ayrı bir birim oluşturdu.

İkinci Dünya Savaşı boyunca faşist ideolojiye karşı çıkan İzzetbegoviç, savaşı esnasında da ihtiyaç sahiplerine yardım etti.

Halkı için verdiği mücadele sırasında tutuklanan ve hapis hayatını zor koşullarda sürdüren Aliya İzzetbegoviç, 1988 yılının sonunda Yugoslavya hükümetinin "sözlü muhalefet sebebiyle cezalandırılanlara tanınan aftan" yararlanarak serbest bırakıldı.

Ülkedeki en güçlü Boşnak partilerden olan Demokratik Eylem Partisi'ni (SDA) 1990'da kuran İzzetbegoviç, Bosna'da 1992-1995 yılları arasındaki savaşta da halkına önderlik etti. Savaşı bitiren Dayton Antlaşması'nı 21 Kasım 1995 tarihinde imzalayan Aliya İzzetbegoviç, bu anlaşmayla halkına uluslararası arenada tanınan bir devlet ve bayrak bıraktı.

Rahatsızlığı nedeniyle Ekim 2000'de devlet başkanlığı görevinden çekilen Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003'te hayata gözlerini yumdu.

Bosna Hersek'in efsane lideri Aliya İzzetbegoviç, her vefat yıl dönümünde İslam dünyasında büyük bir saygı ve minnet duygusuyla anılıyor. Soykırımın izlerini silemeyen halkı için verdiği mücadeleyle gönüllerde taht kurmuştur.

Devlet başkanlığı örnek gösterilen Aliya İzzetbegoviç, Türkiye’deki vatandaşlar tarafından da tanınan ve sevilen liderlerden biridir.

Hayatı 2018 yılında Aliya (Alija) adıyla TRT yapımı bir dizi filme konu olmuş, filmde ünlü sanatçılar rol almışlardır.

Yazarlık Yönü:

Aliya İzzetbegoviç, sadece Bosna Mülümanlarına siyasi önderliğiyle değil, belki daha fazla düşünür yönüyle de çok önemli bir şahsiyettir. Tıpkı Muhammed İkbal, Said Halim Paşa, Mehmed Akif, Ali Şeriati, Seyyid Hüseyin Nasr, Seyyid Kutub, Said Nursi, Necip Fazıl, Sezai Karakoç ve Roger Garaudy gibi, Müslümanların yeniden doğuş imkânları üzerine ufuk açıcı kıymetli eserler vermiştir.

Bazı Kitapları:

Rat i mir u Bosni i Hercegovini - Biblioteka Posebna izdanja (1998), Izetbegović of Bosnia and Herzegovina (2002), Tarihe Tanıklığım (2002), Köle Olmayacağız (2007), İslami Yeniden Doğuşun Sorunları (Çev. Rahman Ademi, 2010), Islam zwischen Ost und West: Aus dem Bosnischen von Rijad Dautović (2014), Konuşmalar (2015), Özgürlüğe Kaçışım - Zindandan Notlar (2015), İslam Deklarasyonu (Çev. Rahman Ademi, 2016), Geleceği Yenilemek (2017), Aliya İzzetbegoviç Kitaplığı (Kutulu 4 Kitap, 2018), Doğu Batı Arasında İslam (1980, 2019), İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma (2019).

Hakkındaki Kitaplar:

Halit Çil / Özgür ve Bilge Lider Aliya İzzetbegoviç (2018), Aliya İzzetbegoviç (Yazar: Kolektif, Hazırlayan: Sevim Altıntaş, 2018).

KAYNAKÇA: Halit Çil / Özgür ve Bilge Lider Aliya İzzetbegoviç (2018), Aliya İzzetbegoviç (Yazar: Kolektif, Hazırlayan: Sevim Altıntaş, 2018), Bilge Kral 'Aliya İzzetbegoviç' kimdir? (hürriyet.com.tr, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç kimdir?  (yeniakit.com.tr, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç Kimdir?  (islamveihsan.com, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç kimdir? Hayatı dizi oldu  (sozcu.com.tr, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç kimdir? Aliya İzzetbegoviç'in hayatı ve bilenmeyenler (tgrthaber.com.tr, 01.05.2019), Yakın arkadaşının dilinden Bilge Kral Aliya İzzetbegoviç! (sabah.com.tr, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç Kimdir?  (haberler.com, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç Kimdir (timeturk.com, 01.05.2019), Aliya Dizisi (sinematurk.com, 01.05.2019), Aliya Dizisi (diziler.com, 01.05.2019), Aliya İzzetbegoviç kitapları (dr.com.tr, kitapyurdu.com, 01.05.2019).